QELEMS

Mamoste Seleh ku yek ji lehengê civaka kurdî ya Stenbolê ye, mohra xwe dîroka xebatên kurdî yê temamê Kurdistanê daye. Wî bi hezar zehmetî zaroka xwe Medya Kitabevi heya îro anî û ji miletê xwe re stargehek çêkir. Min li wî stargehê ji Xaneqînê heya Erîvanê kurdan, ji Japonyayê heya Amerîkayê dostên kurdan naskir; li wir bazara zimanê min çiqas kesat jî be serdest bû, jiyana min bi kurdî bû -û hê jî wisa ye. *** Kurd gelek ji Stenbolê hez dikin, nexasim jî ji Beyogluyê, bi milyonan ji me li wir in, ji wan rojê deh kes jî seriyek li Medyayê bixe bawer bikin ew ê Medya her û her li ser piya bimîne. Lê ka ew deh kurd û ew deh mêjiyê têgihiştî… Bawer dikim min heya aniha bi dehan, bi sedan car pirtûkan pêşniyar kiriye; heya aniha vegerekê xerab çênebûye, ji min bawer bin, hûn ê xwendina vê berhemê poşman nebin; ji ber ku Meşa Kîso çîrokek e ji çîrokên vê miletê bindest, ne kêm ne jî zêde…

Foto: Eyûp Ok Piştî erdhêj li Mereşê çêbûn, bi hezaran mirovên sivîl ber bi bajarên erdhêjê ve çûn. Ev mirovên ku ji roja yekêm ve di nav prosesa rizgarkirinê de cih digirin, bi her awayî piştgirîya xwe ji bo mexdûrên erdhêjê nîşan didin. Rizgarkirina kesên di bin kavilan de mayî, belavkirina kelûpelên xwarinê, cil, çêkirina konan û hwd beşeke sereke yê karê van mirovan e. Rola Xwendekarên Zanîngehan Bêguman di vê prosesê de rola xwendakarên zanîngehan hêjayî behskirinê ye. Ji roja yekêm ve piranîya xwendekarên zanîngehan bi awayekî rêxistinî di nav vê pêvajoyê de cih digirin. Xwendekar bi rêya partî, saziyên mirovî û rêxistinên xwendekaran re diçin herêmên erdhêjê. Ew çawa beşdarê alîkarîyê bûn, wan çi cure alîkarî pêşkeşî mexdûrên erdhêjê kirin, em ji bo wan pirsan bi xwendakara Zanîngeha Stenbolê Fatê Polat re axivîn. Fatê Polat ji bajarê Çewligê ye, li Zanîngeha Stenbolê/Cerrahpaşa Teknîkên Labaratuwariya Medikalî dixwîne. Ew dema erdhêj pêk hatiye li bajarê xwe, bi malbata xwe re ...

Foto: Qesîm Etmanekî Komeleya Dema Jinan, di Tîrmeha sala 2020an de, li bajarê Stenbolê bi armanca ji holê rakirina her cure cihêkariyên li hember jinan û ji bo hemû qadên civakê de, tevkariya bihêzkirina jinan hatiye avakirin.   Dema Jinan di qadên civakî, aborî û çandî de, ji bo bihêzkirina rola jinan, ji bo ku bêhtir bên dîtin û ji derfetan wekhev sûd wergirin çalakî û kargehên cur bi cur li dar dixe. Dema Jinan di podcasteke de armancên xwe wisa destnîşan kiriye;  Tevkarî û piştgiriya Peymana Stenbolê, têkoşîna li hember hemû cureyên tundiyê, xebatê ji bo pêkanîna wekheviya zayenda civakî, di warê civakî û aborî de, piştgiriyên ji bo bihêzkirina jinan, di hemû qadên jiyanê de, zêdekirina dîtina keda jinan armancên me ne. Her di vê babetê de me bi endama Komeleya Dema Jinan Bêrîvan Saruhanê re, derbarê kar û barên wan ên komelgehî, xebatên qada sivîl û tunditîjiya li hember jinan tên kirin, axivîn. Dema Jinan lêpirsînên Kurdî werdigire Navenda şêwirmendî û piştgir...

Foto: Qesîm Etmanekî Sê pirtûkên wekî şekiran ji bo biçûkêd kurdan derketin. Zarok dikarin bi rêya van pirtûkan kurmancîya xwe pêşve bibin. Enstîtuya Kurdî ya Stenbolê  *** Enstîtuya Kurdî ya Stenbolê bi piştgirîya Sivil Düşün û Yekîtiya Ewropayê sê berhemên nû ji bo zarokan çap kiriye. Di projeyê de Hînker Zarok, ji bo hînbûna Kurmancî, Mamik û Zûgotinok û Kundoyê Zana û Awaza Ajalan jî ji bo pêşvebirina Kurmancî ji hêla mamosteyan ve hatine amadekirin.   Foto: Qesîm Etmenakî Ji mamosteyan daxwaza pirtûkên xwendinê  Rêvebira Enstîtuya Kurdî Remzîye Alparslan ji Botan Timesê re diyar kir ku wan hem li Enstîtuyê hem jî li Komeleya Lêkolînên Kurdî ji bo zarokan dem bi dem atolyeyên hînkirina ziman çêkirine.  Rêvebir Alparslan da zanîn ku piştî 21ê Sibata 2021an sazîyê vê xebatê wek kampanyayeke Roja Zimanê Dayikê ya Navneteweyî dane destpêkirin. Mamosteyên me bingeha van atolyeyan danîn û mufredata wan amade kirin. Di vê heyamê de materyalên dîjîtal jî hatin ...

Foto: Îctihad Evî, Qesîm Etmanekî. — Ger hûn nikarin bi xwe re bibin, wê demê çi feydeya kok û rehên we heye? Flanöz: Şehirde Yürüyen Kadınlar, Gertrude Stein *** Ji dîroka mirovahiyê ve têkiliya însan û mekanan xaleka taybet ya vê jiyanê bûye. Însanan hewl dane mekanên ku lê dijî li gorî taybetmendiyên xwe (çand û kevneşopî) kirasekî lê bikin û biguherînin. Însan çiqas ji kok û rehên xwe dûr bikevin jî ew daxwaz û arezûya ‘kirasekî ji xwe’ her bi wan re bûye. Ez ê di vê nivîsarê de behsa hin mekanên Kurdî yên li Stenbolê bikim û li ser du navçe û bajarokan, Fatih û Beyoğluyê hûr bibim. Konstantinopolis an jî bi navê xwe yê îro Stenbol (İstanbul) di dîroka cîhanê de yek ji bajarên herî navdar û giring bûye. Daneyên berdest bi me didin zanîn ku ev bajar, Stenbol, teqrîben 600 sal e mazûvaniya kurdan dike. Helbet hatina Kurdan bo Stenbolê pirî caran ne bi dilê wan bûye; di serî de wekî hevkarên împaratoriya Osmanî ji bo dagirkirinê, ber bi sûrên Konstantinopolisê ve hatine û di zeftkirin...

Fotograf: Koçberên kurdên Helebê, Delil Souleiman, AFP. Di 8ê Kanûna Paşîn a 2024an de li Sûriyeyê malbata Esed ji Şamê derket û partiya Baasê piştî 61 salan têk çû. Ev roja dîrokî li tevahiya Sûriyeyê bû çirûskeke nû ji bo hemû hemwelatiyên wî welatî. Piştî vê roja dîrokî, Heye’tul Tehrîr el-Şama (HTŞ) ku bajarê Îdlibê û derûdora wî kontrol dikir, ket Şama paytext û ji wî rojê ve ye hikûmetê bi rê ve dibe. Herwiha beşeke zêde ya axa Sûriyeyê jî di bin kontrola wê hêza çekdarî de ye ku aniha xwedanê dam û dezgehên gelek parêzgehên wî welatî ye. Hêza nû ya ku li Şamê bi cih bûye, bi dewletên derûdora xwe û cihanî re hewl dide têkileyeke dîplomatîk çêbike. Wezîrên gelek welatan di vê heyamê de seredana Şamê kirin û bi serokê leşkerî yê HTŞê Ahmed El Şara re civiyan, ev civîn berdewam dikin. Herwiha di asta cîhanî de li Romayê û di asta herêmî de jî li Riyadê derbarê dahatuya Sûriyeyê de du civînên girîng pêk hatin. Digel van geşedanan li Rojavayê Kurdistanê, aliyên kurdî hewl didin bi he...

Foto-nûçe - Li Sûra Diyarbekirê, esnafekî bi navê Mustafa Demirî beriya salekî xaniyek kirê dike. Demiriyê ku gelek bajaran ziyaret kiriye, carekî li bajarekî rastî xaniyêkî ku her tiştê di nav de berovajine hatiye. Vê yekê gelekî bala wî kişandiye û hema yekser ji xwe re gotiye: Çima ev yek li bajarê min tune be. Bi vê mottoyê wî di 28ê Kanûna Paşîn a 2024an de xaniyekî mîna yên li wan bajaran dîtiye, li Sûra Diyarbekirê vekiriye. Di xaniyê ku ji du qatan pêk tê de hertişt berovajî ye, yanî serserkî ye. Ev der ji ber ku nû hatiye vekirin hêj zêde nayê nasîn. Lê li gorî gotina xebatkar Berrin, hatûçûna geştiyaran a dawiya hefteyê bi dilê wan e. Herwiha Berrinê dibêje, kesên tên serdana vê derê piranî xwendekar û evîndar in. Di ber suhbeta me de, Berrinê anî ziman ku geştiyar dema tên vê avahiyê ecêb dimînin û ji min dipirsin; we van amûran xaniyê çawa li tawanê monte kirine.  Ev xaniyê ku li Sûrê nû vebûye li benda geştiyaran e.  — Foto-nûçe bi tevahî ji fikr û ramanên rojnam...

“Hawar, derbeke “Xencera Celadet Alî Bedîrxan” e ku li cehalet û nezaniya kurdan daye. Hawar bîra kelepûr û zargotina kurdî ye ku ji pêşiyên me Şanedarê heta roja me ya îro aniye.” Maşallah Dekak *** Hevpeyvîn - Rojnamegeriya kurdî berê xwe daye sala 127an. Yekem rojnameya kurdî, Rojnameya Kurdistanê ji aliyê Mîqdad Mîthat Bedirxan ve hat çapkirin, ji wê roja ewil heta niha gelek rojname, kovar, TV û malper hene ku karê rojnamegeriyê kirine û hêj jî dikin. Dema em bala xwe didin patronajiya van, em dibînin ku piraniya rêvebirên van cureyên medyaya kurdî ji malbatên arîstokrat, elîtên xwenda û endamên rêxistinên partiyên kurdî ne. Berjewendiyên wan ên piralî rê nedaye wê yekê ku medyaya kurdî di asta cîhanî de ji xwe re cihekî ava bike û derkeve qonaxeke bala. Di vê hevpeyvînê de me hewil da kurt-panaromeyeka 127 salan a medyaya kurdî ji devê rojnameger Maşallah Dekakî bibîhizin. PIŞTGIRÊN ROJNAMEYA KURDISTANÊ JI ÎTTIHADA OSMANÎ BÛN Ji avabûna yekem rojnameya kurdî ya bi navê Kurdistan...

Soprano Pervin Chakar îşev li Amedê derket sehnê. Çend fotograf ji konsertê;